’ An van der Wilt (1936) is geboren in «lj | Appingedam en woont vanaf 1968 in Nijkerk. Samen met haar man wordt ze actief in de Gereformeerde Kerk. Ze wordt benoemd tot mentrix van de GJO (Gereformeerde Jeugdorganisatie) en bereidt onder meer t kinderdiensten voor. Vervolgens wordt ze deel van het N Catecheseteam van de kerk, geeft zij Aan huiscatechese en maakt zij catecheselessen over het Verbond, de Schepping als teken van Verbond, Doop en Avondmaal. Op verzoek van het Catechetisch Centrum in Kampen organiseert ze samen met alle kerkelijke groepen in de gemeente het project “Dromen van een kerk”. In 1985 wordt ze bevestigd als ouderling in haar geliefde kerk wat ze tot haar 75e jaar blijft doen. Vanaf 1986 ontstaan de Oost-Europa-contacten, met Rudolstadt-Schwarza en St. Jakob in Thüringen en families uit Belarus en Oekraïne. In dezelfde periode gaat ook het ‘Conciliaire Proces voor Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping’ van start, een initiatief van de Wereldraad van Kerken in Genève. Hier dringen vooral de Evangelisch Lutherse Kerken in de toenmalige DDR op aan. Ook in Nijkerk wordt een stuurgroep gevormd die hiermee aan de slag gaat. In januari 1987 ontdekt ze tijdens de ‘Week van Gebed voor de eenheid van kerken en christenen’ de Oecumenische Gebedskalender. De Gebedskalender fascineert en inspireert haar tot op de dag van vandaag en hiervan vinden we de neerslag in dit boek. Hillie van de Streek, Interim Algemeen Secretaris van de Raad van Kerken, zegt over dit boek: “Ik vind het boek divers en rijk aan prachtige teksten. Het heeft een zeggingskracht die voor zichzelf spreekt.” OVER DIT BOEK Bidden voor de wereld - heeft dat wel zin? Wordt de wereld daar beter, anders van? Zonder ophouden bidden, zoals Jezus leerde? Misschien worden wij er anders van? Misschien zal dan te zien zijn waar Johannes over schrijft in zijn eerste brief (1 Joh.3:2): dat wij Gods kinderen zijn. Bidden met het Onze Vader als leefregel, als program voor ons leven, door de kracht van zijn Geest, zijn Naam heiligen — zijn rijk gestalte geven, zijn wil doen: het brood breken en delen, samen de beker van verzoening drinken, solidair zijn met de minsten onder ons. Onmogelijk? Laten we het proberen, zodat de hemel op aarde zichtbaar wordt. Dan misleiden we onszelf niet tanger en verlost Hij ons van het kwaad. Dan is er toekomst: Vrede op aarde. In de gesprekken die ik jaren geleden met ds. W.R. van der Zee (destijds algemeen secretaris van de Nederlandse Raad van Kerken) mocht hebben, werd ik getroffen door zijn verlangen om de Oecumenische Gebedskalender van de Wereldraad van Kerken meer onder de aandacht van de lidkerken te brengen en hij vroeg mij of ik daarover maandelijks in het Oecumenisch Bultetin wilde schrijven. Zeven jaar heb ik dat met veel plezier gedaan en daarbij een groot deel van de gebeden uit “With all God’s people” (het boek dat door de Wereldraad bij deze kalender werd geschreven) vertaald. Om de Oecumenische Gebedskalender een bedding te geven, wilde ik deze verbinden met het kerkelijk jaar en daarvoor koos ik de zondagsgebeden uit Zondagswoorden van ds. W.R. van der Zee. In zijn toelichting schrijft hij: “De christelijke gemeenschap kent velerlei vormen van gebed. De lange litanieën en de korte aanroepingen. Het vrije gebed van voorganger of gemeenteleden en het streng gestructureerde gebed bij brood en wijn. De stilte zowel als de uitbundigheid van het zingen dat naar Augustinus' uitspraak geldt als een dubbel bidden. Een bijzonder plaats wordt onder al deze gebedsvormen ingenomen door het collectagebed, voor elke zondag of feestdag in het kerkelijk jaar opnieuw geformuleerd. Het woord collecta zegt het al: in één enkele volzin worden de verlangens en verwachtingen van het hele volk van God verzameld en samengevat. Het waren de liturgen in Rome die deze vorm van bidden uitvonden of in elk geval gestalte gaven. Helder en eenvoudig. En niet zelden verrassend door een spel met woorden of door de diepte van een gedachtengang. Het nieuwe missaal van de Rooms-Katholieke Kerk nam een zeer groot gedeelte van de collectagebeden uit het oude missaal over, waarbij de naam oratio nu ook officieel plaats maakte voor collecta. Ds. W.R. van der Zee, die Zondagswoorden bedoeld had als afscheidsgeschenk voor de Raad als hij met pensioen zou gaan, overleed echter plotseling, juist toen het boekje persklaar was en dus kon ik dit alles niet meer met hem overleggen. En zoals Maarten Luther in elke periode van het kerkelijk jaar één bede van het Onze Vader centraal stelde, wilde ik dat ook dit gebed een plaats zou krijgen in de Gebedskalender. Ik stelde mij voor dat het Onze Vader er als een rode draad doorheen zou lopen: bidden voor de wereld, in de gang van het kerkelijk jaar en het Onze Vader als leefregel; gebed en werkprogram in één. Zo werd het idee van het oecumenisch getijdenboek geboren. Mijn wens is dan ook dat het een bedding zal vinden in de zondagse eredienst, in het Kyriegebed, bij de voorbeden of anders misschien in een doordeweeks morgenof avondgebed. An van der Wilt INLEIDING Grondgedachte en voorgeschiedenis van de Oecumenische Gebedskalender De grondgedachte om wereldwijd in gebed voor elkaar in te staan, voert terug tot halverwege de 19e eeuw. In 1846 sloten christenen zich aaneen in de Evangelische Alliantie en maakten een begin met een gebedsweek voor Missie en Zending. Ook nu nog worden op verschillende plaatsen deze gebedsweken in juli en/of november gehouden. In 1887 ontstond in Amerika de Wereldgebedsdag voor Vrouwen, die tegenwoordig op de eerste vrijdag in maart wordt gehouden en nu kortweg Wereldgebedsdag wordt genoemd. In 1908 kwam de Anglicaan Paul Wattson op de gedachte om tot een gebedsoctaaf (8 dagen) voor de eenheid van kerken en christenen te komen. Daaruit is de Oecumenische Gebedsweek ontstaan, zoals die ook nu jaarlijks plaatsvindt in januari. De Oecumenische Gebedskalender is een wekenkalender, samengesteld door de Wereldraad van Kerken. De wereld werd verdeeld in 52 regio’s, zodat in één jaar voor alle regio’s zou worden gebeden en mensen elkaar wekelijks in wereldwijde verbondenheid zouden gedenken. Het boek With all God's people, dat bij deze gebedskalender werd geschreven, was een rechtstreeks antwoord op de uitdaging van de 5° Assemblee van de Wereldraad van Kerken in Nairobi en werd voor het eerst in 1978 uitgegeven. Dit boek, dat ook in het Nederlands werd vertaald onder de titel! 'Met het hele volk van God’, was bedoeld om de banden tussen de kerken te versterken. Het rapport over de eenheid van de kerk bevatte de aanbeveling ‘dat alle kerken hun gelovigen zouden bemoedigen in een geregeld en bezield gebed voor elkaar’. De opzet is eenvoudig. ledere week wordt aandacht gevraagd voor één of meer landen in een regio, in de hoop dat zij die week gesteund zullen worden door de gebeden van heel de wereld. Zo’n voorbede is niet alleen een teken van verbondenheid in Christus, maar ook een manier om deze verbondenheid te versterken. De kleine structuur die de Wereldraad aanbiedt hoeft niet met veel woorden gepaard te gaan, een klein gebaar of ritueel kan al zo veelzeggend zijn. Wanneer dit met de nodige discipline in het Kyrie gebed of in de voorbeden wordt opgenomen en hiermee eenvoudig maar serieus een begin wordt Bemaakt, zal spoedig blijken dat de betrokkenheid in de gemeenten groeit, zowel naar buiten als naar binnen. Het samen nadenken over de wijze van gedenken is al een stap in de goede richting. De gebeden waarmee we kunnen gedenken, werden door mij vertaald uit de 2e versie van With all God's people, Dit boek werd in 1990 uitgegeven, maar deze is tot nu toe niet in het Nederlands vertaald. Dat wij aarde en hemel mogen zien als één geheel, waarin het menselijk leven is ingebed in een eeuwig bezield verband: verleden en toekomst - in het heden verenigd. Of met woorden uit de Didachè: 9,4 (een oudchristelijk geschrift uit de tweede eeuw dat handelt over de leer van de apostelen): Zoals het brood dat wij breken, verstrooid was over de heuvels en nu, samengebracht, één is geworden, zo moge uw kerk van de einden der aarde worden samengebracht in het koninkrijk van uw vrede.