Na 1850 begon de campagne om het Nederlandse landschap te verbeteren. De onafzienbare heidevelden, zandverstuivingen en moerassen werden kleiner en in landbouwgrond veranderd. Na 1900 werden natte akkers en weilanden drooggemaakt, duizenden kilometers rivieren en beken werden herschapen in kanalen. Het landschap werd nuttiger, productiever. Ook de mensen die er woonden en werkten werden verbeterd. De nieuwe rationele omgeving kon immers niet met hun oude bijgeloof en voorvaderlijke methoden worden bewerkt. Verhoging van de productiviteit beloofde welvaart, maar vereiste gehoorzaamheid aan de moderne leefregels die vanuit de grote steden over het platteland werden verbreid: geloven in efficiëntie, weten dat tijd geld is.


Auke van der Woud (1947) studeerde kunstgeschiedenis en archeologie en was ruim twintig jaar in Amsterdam en Groningen hoogleraar architectuur- en stedenbouwgeschiedenis. Hij schrijft over de ingrijpende ruimtelijke en sociale veranderingen in Nederland 1800-1940. Een nieuwe wereld (2006) kreeg de Libris Geschiedenis Prijs 2007. Koninkrijk vol sloppen (2010), De nieuwe mens (2015) en Het landschap, de mensen (2020) werden voor de Libris Geschiedenis Prijs genomineerd. Begin 2022 verscheen De Nederlanden. Het lege land 1800-1850, de gerenoveerde editie van zijn ‘klassieke’ Het lege land. In 2010 kreeg hij de Grote Rotterdam-Maaskantprijs voor zijn ‘excellente oeuvre dat het denken over de negentiende eeuw verdiept, (...) met een literaire stijl die men zelden in de wetenschap tegenkomt’.